Godfried II van Lotharingen

Godfried II van Neder-Lotharingen met de Baard (ca. 1010 - Verdun, 24 december 1069) was de oudste zoon van Gozelo I van Verdun, hertog van Lotharingen.

Onder zijn vader was hij graaf van Verdun en markgraaf van Antwerpen (stad). In 1044 overleed zijn vader en Godfried werd alleen tot hertog van Opper-Lotharingen benoemd. Keizer Hendrik III vond het onverstandig om Godfried het bestuur over geheel Lotharingen te geven en hij gaf Neder-Lotharingen aan Godfrieds zwakzinnige broer Gozelo II van Neder-Lotharingen. Godfried probeerde Neder-Lotharingen te veroveren maar dit mislukte. Hij werd gevangengenomen en hernieuwde zijn eed van trouw, en gaf een verder onbekende zoon als gijzelaar als garantie voor zijn trouw.

Een jaar later overleed Godfrieds zoon en Godfried kwam weer in opstand. Hij had nu de steun van Boudewijn V van Vlaanderen en Dirk IV van Holland. In 1046 ontnam de keizer Godfried zijn titels en gaf de Verdun aan de bisschop, in reactie verwoestte Godfried de stad. Twee jaar later doodde Godfried zijn plaatsvervanger Adalbert van Lotharingen maar zijn poging om de Moezel-regio te veroveren mislukt. Paus Leo IX, afkomstig uit Opper-Lotharingen, wist in 1049 een vrede te bemiddelen en Godfried herbouwde de kathedraal van Verdun.
In 1053 hertrouwde Godfried met Beatrix van Bar, weduwe van markgraaf Bonifatius IV van Toscane. In reactie nam Hendrik III Beatrix en haar zoon gevangen. Daarop nam Godfried het bestuur van Toscane en de grote bezittingen van zijn vrouw in de Povlakte en Emilia-Romagna, op zich. Godfried en Boudewijn van Vlaanderen kwamen opnieuw in opstand tegen Hendrik en namen hertog Frederik van Luxemburg gevangen. In 1055 belegerden ze Antwerpen maar zonder succes. Het jaar daarna sloten Boudewijn en Godfried vrede met de keizer. Boudewijn wist de grote gebieden die hij in Neder-Lotharingen had bezet, te behouden. Godfried verwierf de graafschappen Pisa (stad) en Ancona (stad), en werd keizerlijk stadhouder in Italië.

In 1057 was Godfrieds verhouding met de keizer alweer bekoeld en werd hij verbannen naar Toscane. Zijn broer was inmiddels tot paus benoemd (Paus Stefanus IX (X)) en samen domineerden ze de politiek van Noord- en Midden-Italië. Van zijn broer kreeg hij het hertogdom Spoleto in leen. Paus Stefanus overleed in 1058 en Godfried steunde zijn opvolger paus Nicolaas II tegen Tegenpaus Benedictus X, die hij door soldaten uit het Lateraanse paleis liet verdrijven. Godfried bemiddelde in een conflict tussen de adel van Sardinië en de stad Pisa, en wist een leger van Italiaanse Normandiërs te verslaan dat op weg was naar Rome.

Na de dood van Hendrik III keerde Godfried weer terug naar Lotharingen. In 1062 was hij een van de deelnemers aan de ontvoering van de jonge Hendrik IV (keizer). Deze ontvoering was het hoogtepunt van het verzet van de rijksgroten tegen het bewind van Hendriks moeder Agnes van Poitou (1024-1077) als regentes. Agnes gaf na dit incident inderdaad haar functie als regent op. Na de dood van Frederik van Luxemburg in 1065 werd Godfried benoemd tot hertog van Neder-Lotharingen. In 1066 was hij aanvoerder van de fractie die bisschop Adalbert van Bremen afzette als regent van Hendrik IV. Godfried trok zich in 1069 terug in Verdun wegens slechte gezondheid en stierf daar nog in hetzelfde jaar. Hij werd begraven in de Notre-Dame van Verdun.

Godfried huwde tweemaal. Uit zijn eerste huwelijk met Doda (van onbekende afkomst, begraven in de abdij van Munsterbilzen), werden geboren:

• mogelijk een dochter Judith, die zou zijn getrouwd met Manasses II van Rethel
• Godfried III van Neder-Lotharingen (1045-1076)
• een onbekende zoon, gijzelaar aan het hof van Hendrik III
• Ida van Neder-Lotharingen (1032-1113), die huwde met Eustatius II van Boulogne
• Wiltrudis, gehuwd met Adalbert van Calw, ouders van Godfried van Calw

Zijn tweede huwelijk met Beatrix van Opper-Lotharingen bleef kinderloos.